ઉપાધિ કયારે ટળે ? * નામ-રુપને વિચારના કેદ્રમાંથી બાદ કરે ત્યારે. * શરીર સહિત આ જગતમાં જે કાંઇ છે તે ભગવાનનું છે એવો નિશ્ચય થાય તો ઉપાધી ન થાય. * બધું ભગવાનનું છે અને ભગવાનની ઇચ્છાથી થાય રર્હ્યુ છે એમ સમજી વર્તવું. ઉપાધિ રહિત થવા માટેનો આ કિમીયો છે.

શેનું સ્મરણ રાખવું? *મુળ સ્વરુપનુ,હું કોણ છુ તેનુ. *સ્વભાવનું.

સૌથી શ્રેષ્ટ શોધ કઈ ? * પરમ તત્વની. -પરમાત્માની ખરેખર શોધ કરવાની નથી,પણ પરમાત્માના ગુણધર્મ,સત્તા અને સ્મુતિનો નિત્ય-નિરંતર અનુભવ કરવાનો છે.આ અનુભવમાં સકલ અનુભવો સમાવિષ્ટ થઈ જાય છે. * હુ કોણ છુ અથવા પોતાપણૂ નક્કી કરવ માટેની શોધને પણ શ્રેષ્ટ શોધમાં સ્થાન આપી શકાય. જે શોધને બાહ્યજગત સાથે નહિ પણ આંતરસુષ્ટિના અસ્તિત્વ સાથે સંબંધ છે.

શ્રેષ્ઠ દીક્ષા કોને કહેવાય? *પોતાના પણાનો ભાવ છુટે તેને. *પરમાત્મા સાથે સંયોગ. *સાંસારિક પદાર્થો પરથી મન ઊઠાવી લઈ ભગવતતત્વમાં તેનો લય કરવાનો દઢ સંકલ્પ.

ઉપાધીનું મુળ શું?સંશય અને વાદવિવાદનું મુળ કયું? *માન્યતા.

*પ્રાણ અપાન, સમાન, ઉદાન અને વ્યાન એ પાંચ પ્રાણ છે. -પ્રાણઃમુખ અને નાક દ્રારા લેવાય અને મુકામ;શ્વાસની-પ્રશ્વાસની ક્રિયા સાથે તે સંબંધિત છે. સામાન્ય મનુષ્યની ધર્મ, અર્થ, વિધા પ્રતિની આસક્તિ પ્રાણવાયુના પ્રભાવને લીધે છે -અપાનઃ દેહમાં પ્રાણવાયુની નીચે તેનું સ્થાન છે તે પ્રાણવાયુથી બળવાન છે ઍટલે કે તેને નીચે તરફ ખેંચી ત્યાં પકડી રાખવાનો પ્રયાસ કરે છે. અપાન વાયુ શરીરમાં રહેલ રસ,ધાતુ,શુક્ર,મુત્ર,મળ વગેરેને નીચે તરફ અભિમુખ કરવાનું કામ કરે છે. -સમાન: સાથે હોવુ તે,સહનિવાસ સહસ્થિતિ,સમાનવાયુ પ્રાણ અને અપાન વચ્ચે સહનિવાસ કરે છે સમાનવાયુ પ્રાણ અને અપાનવાયુની અપેક્ષા એ બળવાન છે તે […]

ભગવત્શક્તિનો આશ્રય લીધા વિના જીવીએ તો શું થાય? * કર્મમાં જડતા પ્રવેશે. * જ્ઞાનમાં અહંકાર જન્મે * ભક્તિમાં કામ જાગે અને * યોગમાં સિધ્ધિનો ભય ઉભો થાય.

જન્મ-મરણનો કોયડો કયારે ઉકલે ? * અંતપ્રજ્ઞાનો પ્રકાશ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે અથવા * અજ્ઞાનના પડળ ખસી જાય ત્યારે.

આત્મનિરિક્ષણ શા માટૅ કરવું? *દુષ્ટ વિચારો અને દુષ્કૃત્યોને રોકવાં. * આપણામાં શું સારૂ અને શું નરસુ ભર્યું છે તેની જાણકારી મેળવી ધટતા ઉપાય કરવા. * આપણામાં ભય કેટલા પ્રમાણમાં રહેલો છે, આળસ, લોભ, નિર્દયતા, ક્રુરતા, અસંતોષ, લાલચ, ઇર્ષા, રાગ-દ્રેષ વગેરે કેટલી માત્રામાં રહેલાં છે તેનો ખ્યાલ આવે.

અભિવ્યક્તિની અંતિમ સરહદ કઈ ? * અન્તકરણ. -એમાં મન, બુધ્ધિ,ચિત અને અહં સમાવિષ્ટ થઈ જાય. – અન્તકરણના પ્રદેશ સુધી જ જે કાંઈ પ્રગટ થવું હોય તે થઈ શકે છે,અન્તકરણનો પ્રદેશ પુરો થતા અપ્રગટનો પ્રદેશ શરુ થઈ જાય છે.મનથી જે પ્રદેશ અગોચર છે તે અધ્યાત્મક-પ્રદેશ છે.