જન્મ-મરણનો કોયડો કયારે ઉકલે ? * અંતપ્રજ્ઞાનો પ્રકાશ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે અથવા * અજ્ઞાનના પડળ ખસી જાય ત્યારે.

આત્મનિરિક્ષણ શા માટૅ કરવું? *દુષ્ટ વિચારો અને દુષ્કૃત્યોને રોકવાં. * આપણામાં શું સારૂ અને શું નરસુ ભર્યું છે તેની જાણકારી મેળવી ધટતા ઉપાય કરવા. * આપણામાં ભય કેટલા પ્રમાણમાં રહેલો છે, આળસ, લોભ, નિર્દયતા, ક્રુરતા, અસંતોષ, લાલચ, ઇર્ષા, રાગ-દ્રેષ વગેરે કેટલી માત્રામાં રહેલાં છે તેનો ખ્યાલ આવે.

અભિવ્યક્તિની અંતિમ સરહદ કઈ ? * અન્તકરણ. -એમાં મન, બુધ્ધિ,ચિત અને અહં સમાવિષ્ટ થઈ જાય. – અન્તકરણના પ્રદેશ સુધી જ જે કાંઈ પ્રગટ થવું હોય તે થઈ શકે છે,અન્તકરણનો પ્રદેશ પુરો થતા અપ્રગટનો પ્રદેશ શરુ થઈ જાય છે.મનથી જે પ્રદેશ અગોચર છે તે અધ્યાત્મક-પ્રદેશ છે.

નવું ઋણ નિર્માણ ન કરવા શું કાળજી રાખવી? * હું પણાનો અને મારાપણાનો ભાવ ભેળવ્યા વિના થયેલું કોઈ પણ કર્મ ઋણમુકત છે.હું પણાનો અને મારાપણાનો ભાવ ટળૅ તો નવાં કર્મ નિર્માણ થતા અટકી જાય છે.

અધ્યાત્મકમાર્ગમાં કોનું કામ નથી? * જેને જગતનું જબરુ આકર્ષણ છે. * પાંચ વિષયો-શબ્દ,સ્પર્શ,રુપ,રસ અને ગંધમાં જેને ઊડી આસક્તિ છે * જે આળસુ અને બેદરકાર છે અથવા ચાલુ ધરેડમાંથી બહાર નીકળવા ઈચ્છતો નથી. * જેને વાતો કરવી છે પણ આચરણ કરવું નથી.

સ્થિતપ્રજ્ઞનો સ્થિતિએ કયારે પહોચાય? * આત્મશક્તિમાં પરિપુર્ણ રીતે સ્થિર થઈએ ત્યારે. *માનસિક સ્તરથી ઉપર ઉઠીએ ત્યારે.

મારું-તારુ એવો ભાવ કયાં સુધી ગતિમાન રહે છે ? વ્યકિતભાવથી છુટા ન પડાય ત્યાં સુધી. * અહંકાર ગોરંભાતો હોય ત્યાં સુધી.

દશ્ય, અદશ્ય અને અદષ્ટ વચ્ચે તફાવત શું? * (૧)દશ્યઃ જે ઇન્દ્રિયગોચર છે તે દશ્ય છેઃ – સામાન્ય બુધ્ધિ કે સમજણથી જોઈ શકાય એ. (૨) અદશ્ય ; જે અદશ્ય છે તે અતીન્દ્રિય વિભાગને લગતું છે ગુપ્તવિધાઓ અદશ્ય સાથે સંબંધિત છે. -ચેતન્યનો વિસ્તાર થતાં અદશ્ય વિભાગનો પરિચય થવા માંડે છે – વિજ્ઞાનીઓ પણ અદશ્ય જણાતાં જંતુઓને કે પદાર્થોમાની ગતિને પામવા વિવિધ સાધનો વિકસાવી રહ્યા છે. (૩) અદષ્ટ ; જે અદષ્ટ છે તે સ્થુલ ઇન્દ્રિયોનો વિષય જ નથી પણ હ્રદય અને મનનો વિષય છે મન અને હ્રદય જયારે ખરેખરાં સંવેદનશીલ બને છે ત્યારે […]

આંતરખોજ શેની કરવાની છે? * આપણી અંદર રહેલા એવા તત્વની -જે કદી નિદ્રધીન થતુ નથી. -જે કદી અભાન બનતુ નથી. -જે નિત્ય સાવધાન છે,જાગ્રત છે.

આવાગમનનું ચક્ર કયાં સુધી ગતિમાન રહે છે? * ઋણાનુબંધન પુરા ન થાય ત્યા સુધી. * રાગ, દ્રેષ,લોભ મોહ વગેરે મનુષ્યના મનના સ્વામી થઈને બેઠા હોય ત્યાં સુધી.