---

ઓખાહરણ-કડવું-૭૮    (રાગ: સાગર)

એ ભરવાડો એ પીંઢારો, ગોકુળમાં ચારી ગાય;
મારા આપ્યા હાથને, તે છેદીને ક્યાં જાય ?)

બડબડતા ગણેશ ચાલ્યા, ઉંદરડે અસવાર;
મોર ઉપર સ્વામી કારતિક, ચાલ્યા શંકરના કુમાર.

સિંહ ઉપર વીરભદ્ર ચાલ્યા, વૃષભ ઉપર શિવરાય;
સેના બહુ ભેળી કરી, કહું તેહ તણો મહિમાય.
ડાકણ શાકણ ભૂત પ્રેત, પિશાચ વંતર માત્ર;
દડુક ચાલે ભૂતડાં, જેનાં હાલ્લાં સરખાં ગાત્ર.

હરિ જઈ કૃતવર્માને કહે છે, મહાદેવને સમજાવો;
આ શું ઉપરાણું કરી, જોગીડો વઢવા આવ્યો.

શંકર મુખેથી બોલ્યા; આવી લાગી ઝાળ;
સન્મુખ આવી ઊભા રહી, માંહે ભાંડે ગાળ.
હે કાળા અરજુનના સાળા, ભર્યા ઉચાળા જેહ;
મધ્યરાતે મથુરાથી નાઠો, ગયો વિસરી તેહ.

મારી માસી પુતના ને, દહીંના લીધાં દાણ;
મોસાળનું છેદન કરીને, થઈ બેઠો રાજન.

તું આહિરડામાં અવતર્યો, નથી વાત મારી અજાણી;
ત્યારે શંકર પ્રત્યે કોપ કરીને, બોલ્યા સારંગપાણી.

મડે મસાણે ફરતો હિંડે, રાખ ચોળે અંગ;
આક ભાંગ ધંતુરો ચાવે, નફટ તારા ઢંગ.

ડાકણ શાકણ ભૂત પ્રેત, નીચે સપરો જોડો;
બળદ ઉપર ભાર કર્યો, તારા ઘરમાં ન મળે ઘોડો.

રાત દહાડો બાવો થઈ ફરતો, તારા ઘરમાં રોતી નારી;
ત્યારે કૃષ્ણ પ્રત્યે કોપ કરીને, બોલ્યા છે ત્રિપુરારિ.
અલ્યા છોકરીઓમાં છાશ પીતો, મરદ મટી થયો મહિયારી;
જગતમાં એવું કહેવાયું, જે કાનુડે કાંચળી પહેરી.

પરનારી શું ક્રીડા કરતો, કહેવાયો વ્યભિચારી;
ત્યારે શંકર પ્રત્યે કોપ કરીને, બોલ્યા દેવમોરારી.

ભગવાને કહે હું વ્યભિચારી, મુને બધા વિશ્વે જોયો;
તું એવો સાધુ હતો, ત્યારે ભીલડીશું કેમ મોહ્યો?

વચન એવું સાંભળીને, કોપીઆ શિવરાય;
કડાક દઈને ત્રિશુળ માર્યું, થનાર હોય તે થાય.

ત્યારે શ્રીકૃષ્ણે મૂક્યું સુદર્શન, આવ્યા ચપટ ધાય;
માંહે માંહે યુદ્ધ કરે છે, બળ કહ્યું નવ જાય.

ગણપતિ ને કુંવર પ્રદ્યુમન; વઢતા બંને કુમાર;
વસુમાન ને બટુક ભૈરવ, કરતા મારામાર.

વીરભદ્ર ને બળરામ સામા; યુદ્ધ કરે માંહેમાંહે;
શિવ ને શામળિયો વઢે; ત્યાં જોવા સરખું થાયે.

કાળભૈરવ કપાળભૈરવ, તૈક્ષણભૈરવ સાર;
સંહારભૈરવ ક્રોધભૈરવ, દંભભૈરવનો સાથ.

ઉગ્રસેન વીરસેન, બે જોદ્ધા કહેવાય;
આપ આપના ભીરુ લઈ નેં, યુદ્ધ કરે રણમાંય

ભૂત પ્રેત પિશાચ વંતર, ડાકણ વળગે ચૂસે;
અવળા પગે જેને ચુડેલ કહીએ, રુધિર સહુનું ચૂસે.

કૃષ્ણ કેરા મારના ભાલા, વાગે ભચોભચ;
તલવારોની ધારોએ, કોનાં નાક વાઢ્યાં ટચ.

કોઈને અધમુવા કીધા, હાથ તણી લપડાકે;
કોઈને માર્યા પાટુ પાની, ભોંગળને ભડાકે.
જાદવ કેરા મારથી, બહુ ઝોળીએ ઘાલ્યા જાય;
કોને રણમાં રોળીએ, તેની થરથર ધ્રુજે કાય.

પરીઘ ત્રિશુળ તંબુર ફરશી, નાળ છૂટે સરસરાટ;
ગડગડતા ગોળા પડે, થાય બહુ ખડખડાટ.

અસ્થિ ચર્મ ને માંસની બે, પાળ બંધન થઈ;
સાગર શું સંગમ મળ્યો, એમ રક્ત જ કેરી સરિતા વહી.

પાંડુરોગને હૈયે હોળી, ભગંદર કેરી જાત;
હરસ નારું ને પાઠું કરીએ, કરણ તુલ્ય સનેપાત.

રોગતણો માર બહુ દેખી, જાદવ નાસી જાય;
રોગના વરસાદથી કોઈથી; ઊભું નવ રહેવાય.

રોગના વરસાદથી, ચઢી હરિને રીસ;
તાવની ટોળી બાંધીને, છેદવા માંડ્યા શીશ.

તાવ વાણી બોલીઆ, રહેવાને આપો ઠામ;
તમે મુજને પેદા કરીને, ક્યાં મારો ભગવાન ?

પાપી તમે મૃત્યુલોકના, માનવીના લ્યો પ્રાણ;
તાવ કહે આ કથા સાંભળે, હરિહર કેરું જ્ઞાન.

મહારાજ ત્યાં અમે નહિ જઈએ, સાંભળો અશરણશરણ;
ચૈતર માસમાં સાંભળે, જે કોઈ ઓખાહરણ.

તેનાં સ્વપ્નાંતરમાં જાશો, તો છેદી નાખીશ શીશ;
તાવની વાણી સાંભળીને, બોલ્યા શ્રી જગદીશ.

ઓખાહરણ ન સાંભળે, મન ભાવ કરીને જેહ;
તેને પીડે મારી નાખું, એમાં નહિ સંદેહ.

તાવ કહે એકવાર સાંભળે, તે વરસમાં ન જાવું;
બે વાર સાંભળે તેને, દીઠેથી નાસી જાઉં.

ત્રણવાર જે સાંભળે, તમારું જે જ્ઞાન;
તેને જન્મારે નવ પીડું, તમે સાંભળો ભગવાન.

ઓખાહરણ જે સાંભળે, તેનું ન લઈએ નામ;
કોલ દઈને સંચર્યો, ગયો કૈલાસ ધામ.

શુકદેવ કહે પરીક્ષિતને, તમે સાંભળો કહું રાય;
વળતી ભાથા ભીડીઆ, કૈલાસ કેરે રાય.

શસ્ત્ર એવાં કહાડીઆં, તેનો કોઈ ન પામે પાર;
ઇશને જગદીશ વઢતાં, કોઈ ન પામે હાર.

વજ્રાસ્ત્ર ત્યાં મેલિયું, પોતે શ્રી ત્રિપુરાર;
ત્યારે મોહાસ્ત્ર મેલિયું, સામા રહી દેવ મુરાર.

નાગાસ્ત્ર ત્યાં મેલિયું, સામા રહી ઉમિયાઇશ;
ગરુડાશસ્ત્ર ત્યાં મેલિયું, પોતે શ્રી જગદીશ.

પર્વતાસ્ત્ર ત્યાં મેલિયું, સામા રહી શિવરાય;
ત્યારે વાવાસ્ત્ર ત્યાં મેલિયું, તેનું જોર કહ્યું નવ જાય.

સુદર્શન ત્યાં કહાડિયું, ક્રોધ કરી જગદીશ;
ત્યારે ત્રિશુલને લઈ, રહ્યા પોતે ઉમિયાઇશ.

એકે લીધો પોઠિયો ને, એકે લીધો ગરુડ;
ત્રિશુળને સુદર્શન વળગ્યાં, તે આવ્યાં કડાઝુડ.

તેમાંથી અગ્નિ વરસે, તે બ્રહ્માંડ પ્રલય થાય,
શેષનાગ સળકવા લાગ્યા, ભાર ન ખમે ધરાય.

બ્રહ્માણી કહે છે બ્રહ્માજીને, તમે સાંભળો મારા નાથ,
શિવ ને શામિળિયો વઢે, નારદે કીધો ઉત્પાત.

રાડ જઈને ચૂકવો, તેમાંથી થાય કલ્યાણ;
હંસે ચઢીને બ્રહ્માજી આવ્યા, વિચારીને જ્ઞાન.